Od września małe dzieci po raz pierwszy przyszły do naszego przedszkola i jest to dla nich nowe doświadczenie, które rozpoczyna proces adaptacji do nowego środowiska. Adaptacja ma olbrzymie znaczenie, ponieważ jest to mechanizm, z którego korzystamy przez całe życie.

Dziecko przystosowujące się do przedszkola ma do opanowania wiele złożonych zadań. Dlatego musimy dzieciom w tym pomóc. Stosunek dziecka do przedszkola zależy w dużej mierze od atmosfery panującej podczas pierwszych dni pobytu. Pierwsze dni są przeważnie smutne, pełne płaczu. Nie tylko przeżywają je dzieci, ale również jest to trudny czas dla rodziców.

Mimo wielu starań ze strony nauczycielki nowe otoczenie wywołuje u dzieci strach. Dzieci wcześniej nie są przygotowane do życia zespołowego, nie znają pomieszczeń, sprzętów, ludzi. Małe dziecko nie może obejść się bez pomocy i wsparcia ze strony dorosłych. Matka daje mu miłość, życzliwość, serdeczność, akceptuje je takim jakie ono jest. Trzylatek nie wie jeszcze, że może to wszystko otrzymać od innych osób. Silnemu zagrożeniu ulega poczucie bezpieczeństwa kiedy jest oderwany od matki czy ojca. Dlatego przez dłuższy czas kojarzy nauczycielkę z poczuciem utraty bezpieczeństwa, płacze na jej widok.

Trzylatki mają jeszcze spore kłopoty z czynnościami samoobsługowymi. Zadaniem rodziców jest pomoc w ich opanowaniu i wówczas jedno zadanie będą miały za sobą. Pozostanie pomoc dzieciom w akceptacji norm społecznych i współżycia w grupie.

Dzieci 3–letnie charakteryzują się wielką aktywnością poznawczą, gdyż ich procesy poznawcze są w fazie intensywnego rozwoju. Myślenie, mowa, spostrzeganie, uwaga związane są silnie z działaniem. Poziom mowy stwarza liczne bariery w komunikowaniu się z innymi.

Zwłaszcza trudny do zrozumienia przez dziecko jest upływ czasu, mierzony własnym zegarem, napięciem emocjonalnym wywołanym oczekiwaniem na matkę i odmiennością środowiska. Czas dla malucha wlecze się okropnie i jest wypełniony strachem. Dlatego też na ustach jego pojawiają się pytania typu: Kiedy mama przyjdzie?, Zaraz?, Niedługo?.

Podstawowym czynnikiem w przystosowaniu dziecka jest pozytywny stosunek emocjonalny dziecka do przedszkola, a dorośli, rodzice mogą go do pewnego stopnia kształtować. Rodzice powinni być świadomi możliwości rozwojowych swoich dzieci. Każde dziecko charakteryzuje radość życia i jego troski szybki mijają. Dlatego unikajmy długich pożegnań, które często denerwują maluchów, jeszcze bardziej rozczulają i powodują większe trudności w rozstaniu się z najbliższymi. Każda próba przystosowania do nowego środowiska powinna obejmować też rodzinę dziecka. Często przez nadmierną opiekuńczość pomniejszają zakres samoobsługi dziecka, wyręczają je – co da się zauważyć w naszej grupie. Tylko kilkoro potrafi się ubrać, wiele nie podejmuje nawet próby.

Każde dziecko ma indywidualną drogę rozwojową, każde musi przejść okres adaptacji w nowym środowisku. To od nas w dużej mierze zależy, jak długo on będzie trwał. Wszyscy chcemy, aby nasze dzieci były wesołe, mądre, kochane. Zależy nam na tym, aby ich start w życie powiódł się. Dlatego chciałabym zachęcić wszystkich rodziców do współpracy nad rozwojem naszych dzieci.

Opracowała: Beata Palewska